Op dinsdag 9 september gaf het Europees Parlement definitief groen licht voor nieuwe maatregelen om voedsel- en textielverspilling in de hele EU te voorkomen en te verminderen. Daarmee komt een einde aan de vrijblijvendheid en worden producenten direct verantwoordelijk voor de afvalfase van hun producten. Nederland en Frankrijk lopen hierin voorop: beide landen hebben de wetgeving rond uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor textiel al sinds 2024 ingevoerd.
Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor textiel
Centraal staat de invoering van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor textiel. Producenten van kleding, schoenen, bed- en keukenlinnen, gordijnen en accessoires moeten straks de kosten dragen voor inzameling, sortering en recycling. Dat geldt ook voor internationale webshops en spelers in de fast fashion mode. Lidstaten krijgen 20 maanden om de regels in nationale wetgeving te verankeren en nog eens tien maanden om EPR-regelingen in te richten. Micro-ondernemingen krijgen iets langer de tijd.
De bedoeling is dat hergebruik en reparatie worden gestimuleerd en dat de financiële bijdragen van producenten rekening houden met de impact van fast fashion. Jaarlijks belandt er nu nog 12,6 miljoen ton textiel op de Europese afvalberg. De nieuwe regels vormen daarmee een belangrijke stap richting een circulaire textielketen.
Bindende reductiedoelen voor voedselverspilling
Naast textiel gaat de richtlijn ook in op voedselverspilling. Lidstaten moeten uiterlijk in 2030 een reductie van 10% in de voedselproductie realiseren en 30% per hoofd van de bevolking bij detailhandel, horeca en huishoudens. Donatie van veilig, onverkocht voedsel moet daarbij actief worden gefaciliteerd.
Volgende stappen
Na de ondertekening door de Raad en het Parlement volgt publicatie in het Publicatieblad van de EU. Daarna begint de omzetting naar nationale wetgeving. Voor de textielsector betekent dit dat producenten en importeurs zich moeten voorbereiden op hun nieuwe rol in de keten.
Met deze richtlijn wil de EU verspilling verminderen, recycling versterken en de weg vrijmaken voor een duurzamer gebruik van grondstoffen.
